Zgaga – co to jest, jak leczyć i zapobiegać?

Redakcja, 7 września 2021

Spis treści:

Co to jest zgaga? Niestety to przykra dolegliwość, której typowym objawem jest uczucie palenia w przełyku i piekącego bólu w klatce piersiowej na wysokości mostka, często połączone z kwaśnym uczuciem w ustach, bezgłośnym odbijaniem czy czkawką. Przypadłość ta może dotknąć każdego, bez względu na wiek, jednak szczególnie narażeni są na nią pacjenci z problemami żołądkowymi i chorobami układu pokarmowego, kobiety w ciąży. Warto pamiętać, że osoby, stosujące nieprawidłową dietę są również w kręgu zagrożenia zgagą. Jakie zatem dokładnie przyczyny ma zgaga, jak ją rozpoznać i leczyć?

Zgaga – przyczyny i powody występowania

Przyczyną zgagi i jej nieprzyjemnych objawów jest cofanie się treści pokarmowej i kwasu solnego z żołądka do przełyku. Wynika ono najczęściej z nieprawidłowego działania zwieracza dolnego przełyku, który z założenia powinien uniemożliwiać taki ruch i blokować treść żołądka przed powrotem w górne rejony układu pokarmowego. W konsekwencji delikatny nabłonek przełyku zostaje podrażniony przez kwas solny, co odczuwamy właśnie jako uczucie palenia i pieczenia w klatce piersiowej. Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj „Skąd się bierze zgaga?”

Jeżeli chodzi o bezpośrednią przyczynę zgagi to najczęściej jest nią refluks żołądka. Chociaż może ona również towarzyszyć innym chorobom układu pokarmowego, w tym przepuklinie rozworu przełykowego, wrzodom żołądka i dwunastnicy czy niestrawności. Na pieczenie i ból w przełyku uskarżają się także osoby po resekcji żołądka, z chorobami dróg żółciowych. Także kobiety w ciąży, pacjenci przyjmujący antybiotyki lub cierpiący na zaburzenia psychonerwicowe. Zgaga to także problem dość często spotykany u ludzi, stosujących nieprawidłową dietę – obfitującą w ciężkie, tłuste i ostro przyprawione pokarmy. Jej przyczyną może być także nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, picie dużej ilości kawy, a nawet przemęczenie i stres.

Cierpisz na dolegliwości związane ze zgagą? Oprócz merytorycznych wpisów oferujemy konsultację z naszymi lekarzami oraz profesjonalne leczenie

Chcę wyleczyć zgagę

Co to jest zgaga i jak ją rozpoznać?

Zgaga to dolegliwość dość powszechna i łatwa do rozpoznania, jednak wiele osób myli ją z innymi chorobami. Z uwagi na charakterystyczny objaw w postaci ostrego, piekącego bólu w okolicach mostka, może być brana za problemy z sercem. W przypadku zgagi charakterystyczne jest jednak to, że ból najczęściej pojawia się po obfitym, ciężkostrawnym lub pikantnym posiłku, dźwiganiu ciężkich przedmiotów, gwałtownym pochylaniu czy przejściu do pozycji leżącej.

Aby mieć pewność, że dokuczające objawy są rzeczywiście oznaką zgagi (szczególnie w bardzo uciążliwych i często powtarzających się przypadkach), warto skonsultować się z lekarzem. Warto też wykonać kilka podstawowych badań. Najbardziej wiarygodnym i skutecznym jest badanie endoskopowe, czyli gastroskopia. Lekarz wprowadza do przewodu pokarmowego pacjenta specjalny przewód z kamerką na końcu i w ten sposób ocenia między innymi stan śluzówki żołądka. Pomocne może okazać się także RTG z kontrastem, badanie w kierunku bakterii Helicobacter pyroli, manometria czy też monitorowanie odczynu pH w przełyku przez 24 godziny.

Zgaga – jak zapobiec?

Zgaga może mieć wiele przyczyn i przebiegać z różną intensywnością, jednak nawet w łagodnej odsłonie nie jest ona zjawiskiem przyjemnym. Aby zminimalizować ryzyko jej występowania warto zadbać o jakość swojego życia i wprowadzić do codziennej rutyny kilka nowych nawyków. Ponieważ zgaga jest dolegliwością układu pokarmowego, najważniejszym elementem profilaktyki powinna być zdrowa, zbilansowana i lekkostrawna dieta. Należy unikać tłustych, obfitych i smażonych posiłków, wysoko przetworzonej żywności i intensywnych przypraw. Warto ograniczyć spożycie kawy, mocnej herbaty, napojów gazowanych, czekolady, a także warzyw cebulowych, orzechów czy razowego pieczywa.

Same posiłki warto natomiast jeść w spokoju i skupieniu, w małych porcjach i regularnych odstępach czasu. W przypadku osób z otyłością zaleca się zrzucenie nadprogramowych kilogramów, a palących papierosy lub pijących znaczne ilości alkoholu – odstawienie tych używek. Pomocne jest także spanie z lekko uniesioną głową, rezygnacja z ciasnych ubrań i pasków, uciskających brzuch. Jeżeli natomiast zgaga pojawia się po przyjmowaniu leków na jakąś chorobę to warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym o zmianie dawki lub też zamianie preparatu na inny, mniej drażniący żołądek.

Zgaga – jak wygląda leczenie

Operacyjne leczenie refluksu rozważamy u kilku grup pacjentów:

Zgaga – choć jest bez wątpienia dolegliwością przykrą i uciążliwą – w większości przypadków nie wymaga leczenia farmakologicznego ani ambulatoryjnego. Zdarza się jednak, że sama profilaktyka i zmiana diety nie przynoszą oczekiwanej ulgi i konieczne jest sięgnięcie po inne środki. Najczęściej są to leki zobojętniające kwaśną treść żołądkową, leki z grupy antagonistów receptorów H2 (np. famotydyna i ranitydyna) oraz leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (m.in. pantoprazol, omeprazol).

Innym sposobem na uporanie się z problemem, szczególnie w przypadku choroby refluksowej przełyku i przepukliny rozworu przełykowego przepony jest skorzystanie z dobrodziejstw nowoczesnej chirurgii. Zabieg wykonywany jest małoinwazyjną metodą laparoskopową i polega na przywróceniu skuteczności zwieracza dolnego przełyku, dzięki czemu pacjenci skutecznie pozbywają się zgagi i związanych z nią dolegliwości.

Co to jest zgaga? – podsumowanie

Zgaga to problem, który codziennie dotyka wiele milionów ludzi na całym świecie i utrudnia im normalne funkcjonowanie. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać objawy tej dolegliwości, gdzie szukać pomocy i jakie działania podjąć, by piekący ból w przełyku i kwaśny posmak w ustach pojawiał się jak najrzadziej. W większości przypadków można to zrobić, wprowadzając w życie kilka prostych zmian, zaczynając od ustalenia nowej, zdrowej diety. W sytuacjach bardziej radyklanych, gdy zgaga jest naprawdę dokuczliwa i występuje bardzo często, konieczna jest wizyta u lekarza, który zaproponuje odpowiednie, dopasowane do potrzeb pacjenta leczenie, na przykład bardzo skuteczny zabieg chirurgiczny.

Bibliografia: